Inhoud van deze pagina

• Noten

Noordhollandse plaatsnamen (Karsten, 1951) :

« HEEMSTEDE.
Oude vormen : Hemstede (vóór 989); Hemstede (1064); Hemstede (1083). Okb. I, no. 66, 87, 89. Het woord betekent letterlijk “de plaats van het heem” (= buurtschap). » (1).

Is dit Heemstede ten zuiden van Haarlem, of het buurtschap bij Castricum ?

Woordenboek der Noord- en Zuid-Nederlandse plaatsnamen (De Vries, 1962) :

« Heemstede, N[ederland]-N[oord]H[olland] en [U]trecht, het betekent evenals Haamstede ‘de plaats van het heem’. » (2).

Lexicon van nederlandse toponiemen tot 1200 (Künzel et al., 1988/1989) :

« Heemstee
terrein, 2 km ten z[uiden] van Kastrikum (Noordholland)
w[aa]rsch[ijnlijk]. eind 11e e[euw]. uit bron 2e helft 10e e[euw]. cop[ie]. ca. 1420 : in Hemstede mansam unam (AantEvang FontEgm, p. 62) || 1125-1130 cop[ie]. ca. 1420 : in Hemstede mansum I (LibStAdalb c. II (Gravenreg) ibid., p. 69) || <1083> falsum 1125 - ca. 1150 : in Hemstede manssus I (Koch, OBHZ I 88)
voor de datering van de Aantekeningen uit het Evangelieboek zie : Meilink (1939), p. 22-25; voor de datering van het Gravenregister zie : Koch, OBHZ I 88, kopnoot
o[ud]n[eder]l[ands]. stede “plaats” met hem “woning” » (3).

De (mogelijke) betekenis van alle Noordhollandse plaatsnamen van Aagtdorp tot Zwanenburg (Pannekeet, 1988) :

« HEEMSTEDE
Oude vormen : Hemstede (vóór 989); Hemstede (1083).
De naam is te vergelijken met oudengels ‘ham(p)stead’, nieuwengels ‘homestead’ = hofstede. Karstens omschrijving ‘de plaats van het heem’ is m[ijns].i[nziens]. minder gelukkig.» (4).

Nederlandse plaatsnamen (Van Berkel en Samplonius, 1995) :

«Heemstede [gem[eente]. : Heemstede, NH] 1e h[elft]. 12e E[euw] Hemstede; 1342 Heemsteden; samengesteld uit o[ud]n[e]d[er]l[ands]. heem < *haima ‘woonplaats, woning’ en stede ‘plaats’. » (5).

Vervolg :

1. Noordhollandse plaatsnamen (Karsten), t.a.p., p. 53.

2. Woordenboek der Noord- en Zuid-Nederlandse plaatsnamen (De Vries), t.a.p., p. 72.

3. Lexicon van nederlandse toponiemen tot 1200 (Künzel et al.), t.a.p., p. 169.

4. De (mogelijke) betekenis van alle Noordhollandse plaatsnamen van Aagtdorp tot Zwanenburg (Pannekeet), t.a.p., p. 70.

5. Nederlandse plaatsnamen (Van Berkel en Samplonius), t.a.p., p. 87.