Inhoud van deze pagina

• Noten

Zie ook onder Haarlem.

Noordhollandse plaatsnamen (Karsten, 1951), onder Haarlem :

« Tot de gemeente behoort het dorp Spaarndam (= dam in het Spaarne), waarvan het eerste deel waarschijnlijk samenhangt met de boomnaam “spar”. » (1).

Sparrenbomen kunnen er in Kennemerland moeilijk vóór de 15de eeuw zijn geweest, want ze werden ingevoerd vanuit noordelijker streken, op zichzelf een onderzoek waardig.

Woordenboek der Noord- en Zuid-Nederlandse plaatsnamen (De Vries, 1962) :

« Spaarndam, N[ederland]-N[oord]H[olland], is dus de dam in of aan het Spaarne. » (2).

Ontbreekt in Lexicon van nederlandse toponiemen tot 1200 (Künzel et al., 1988/1989).

De (mogelijke) betekenis van alle Noordhollandse plaatsnamen van Aagtdorp tot Zwanenburg (Pannekeet, 1988) :

« Spaarndam
Genoemd naar de ligging op een dam in het Spaarne. Zie over Spaarne < h[oo]fdst[uk]. I. » (3).

Nederlandse plaatsnamen (Van Berkel en Samplonius, 1995) :

« Spaarndam [gem[eente]. : Haarlem, NH].
1253 cop[ie]. 18e E[euw] in dammo apud Sparnam; 1334 Spaerndamme; 1346 Sparendam; genoemd naar de damme ‘dam, stroomkering’ die omstreeks 1220 is aangelegd in het Spaarne (zie Spaarnwoude). De jongere vormen weerspiegelen de huidige uitspraak. » (4).

Spaarndam wordt in de oorkonden van de graven van Holland voor het eerst vermeld in 1253, in een afschrift waarin graaf Willem II met instemming van zijn broer Floris bepaalt dat in de Spaarnedam een doorgang voor schepen zal worden aangelegd en waarin de doorvaartrechten worden vastgesteld (5).

Vervolg :

1. Noordhollandse plaatsnamen (Karsten), t.a.p., p. 50.

2. Woordenboek der Noord- en Zuid-Nederlandse plaatsnamen (De Vries), t.a.p., p. 157.

3. De (mogelijke) betekenis van alle Noordhollandse plaatsnamen van Aagtdorp tot Zwanenburg (Pannekeet), t.a.p., p. 110.

4. Nederlandse plaatsnamen (Van Berkel en Samplonius), t.a.p., p. 217.

5. De oorkonden en de kanselarij van de graven van Holland tot 1299, t.a.p., p. 292.