Baert IJpelaan, boer, vermeld als schepen te Castricum december 1719, 1729, maart 1730, april en december 1736 en als pontgaarder te Castricum 1722-1731 (1), zoon van Aelbert IJpelaan en Anne Jacobs, zie V.6, gedoopt Castricum, R.K., 24 oktober 1684, doopgetuige Teuwes Heersen [Roobeek] (2), overleden Castricum, 52 jaar oud, aangifte voor de Impost door zijn zwager Cornelis Hogebregt onder ƒ6,-, 24 december 1736 (3).

Baert IJpelaan ondertrouwt Castricum, Gerecht, 18 januari 1710 (aanwezig als voogd van de bruid is Jacob Cornelisz. Bruijne). Baert Alberse IJpelaan, trouwt Castricum, R.K., 4 februari 1710 (4) Trijntie Cornelis Lants. Trijntje Cornelis Lants, overleden Castricum, aangifte voor de Impost door Aalbert Baartse IJpelaan onder ƒ6,-, 16 november 1739 (5).

De akte van ondertrouw voor het gerecht luidt :

Wy onderget[ekenden] Baart Aal
bertsz Ypelaan jongman woonende
alhier toekomende bruy
degom ter eenre, & Jacob Corn[eli]sz
Bruyne als oom & voogt van Trijntje
Corn[eli]s Lanst toekomende bruyd mede woo
nende alhier tot
Castricum versz ter
andere zyde versoeken dat onse huwe
lijxe geboden mogen werden ingeschre
ven en geproclameert als mede ge
affigeert ter plaatse daar ’t behoort
en zulx is ge
bruykelijk is, en daar
op vervolgens in den huwelyken staat
onder godts zegen bevestigt, aldus
gedaan & versogt in Castricum den
18 januaryus 1710
Baert Aelbertsz Ypeelaen
Jacob Cornelisz Bruijne.

Huwelijksvoorwaarden Alkmaar, 31 januari 1710 :

«In de name des Heeren amen.
Op huijden den laatste dag der maand jannuarij des jaers 1710. Comp. voor mij Corns. vander Meer, Nots. publ. bij den ed. hove van holland geadmitteert, binnen de stad alcmaar residerende, ter praesentie van nagenoemde getuijgen, den eersamen Baart [woord doorgestreept] ijpelaen, meerderjarige jongman, toecomende Bruijdegom ter eenre, en de eerbare Trijntje Corns. Langst, Jonge dogter, toecomende bruijd, wesende geassisteert met den h. Jacob Bruijnen haren wettigen gecozen voogt ter andere sijde, [in de kantlijn: allen wonende Castricum] en verclaerden de ondertrouwde met elke andere te sullen in en aengaen een christelijk huwelijk alvoorens daar toe te hebben beraatslaagt de navolgende conditien en huwelijcxse voorwaarden, en waar op den egt sal worden besloten namentlijk, dat tusschen de toecomende egtgenoten, niet sal sijn eenige gemeenschap van goederen, maar [enkele woorden doorgestreept] sijn en blijven gesecendeert [= gescheiden], en uijtgesloten, [woord doorgestreept] dat winsten en incomen, mitsgaders verlies en schade, staende huwelijk te vallen, gemeen sal sijn.
egter soo, dat opcomende erffenissen en Bestervenissen sullen moeten gaen en succederen aan die kant aan welke selve soude mogen opgestorven sijn.
Voorts hebben de toecomende egtgenoten vast gestelt en beraemt, indien een van hen comt te overlijden, sonder blijkende geboorte na te laten, dat den langstlevende van hen, sal blijven behouden het volle deel van de gansche naarlatenschap van de eerste overleden, doen soo en in dier voege [zin doorgestreept] oft sij beijde op stoel saten.
Maer dan ook, dat [bij beiden, der huwelijck] ter laatster dood, de goederen van de toecomende egtgenoten sullen moeten gaan erven en besterven in gemeenschap wedersijts, te weten, de eene helft aan sijn (Bruijdegoms) sijde en de wederhelft aen haer (Bruijds) sijde. Egter soo alles, dat niemand der vrinden van des eerst stervende de langstlevende sal mogen lestig en moejelijk vallen tot het maken van staet en invent[ari]s. oft ca[??] voor de selve te stellen, dewijl sij contho[??] malcanderen sulcq remitteren bij desen, en die eene sulcx ondervint, van sijn erffenisse sal blijven verstoken, en den langstlevende bevoegt, sijn en blijven, om daer anders van te gaen disponeren. versoekende insonderheijt hij compt. dat sijne moeder in desen all[??] hare toestemminge sal geven.
Wijders beloven de toecomende egtgenoten te sullen maken, oft doen maken, behoorlijke staet en invents. van elcx aangebragte welke [: sij] wedersijts [woord ] bij haere sallen onder te [??] en van die cragt en valeur gehouden [woord doorgestreept] moeten werden, even oft de selve in dese stonde geinsereert.
Op dese welke conditien [antenugtias??] de comparanten verclaren haer vorgenomen huwelijk te sullen voltrecken. Belovende elkander het volle [??] van dese te sullen doen erlangen eerlick naet te geve te doen [??] soo direct als indirect, buijten en in regten, alles onder den verbande als na regten.
dat aldus passeerde binnen de Stad alcmaar, ter praesentie van Simon v.r. Meer en Corns. vander Meer (iunior), al getuijgen ter dese versogt.
baert aelberts ypelaen
trijntje cornelis lanst
Jacob cornelisz. bruijne
Simon Vander Meer
Cornelis vander Meer.
C. vander Meer
Nots. publ.
1710.» (6).

In 1730 werd van Baert IJpelaan ontvangen de xl [=veertigste] penning :

«wegens coopsom 325:95 is 8:2:8. Item de tiende verhoging 0:16:4.» (7).

Bij een dergelijk bedrag moet het om onroerend goed zijn gegaan.

Register verpondingen, Castricum, 1733 :

«44, 1:12:0, Baart Aalbertse IJpelaan bew[oond]: sijn huijs met 25 morg[en] Lant get[a]x[eerd] op ƒ18:0:0, 18, 1:10» (8)

Verkoping van de goederen van Aaltje Cornelis, weduwe van Dilofs Gerritse, en Cornelis dilofse.
Op deze verkoping kocht Frans IJpelaan twee emmers voor ƒ 1:1:0
Baart IJpelaan kocht een theetafel voor ƒ 1:11:0 en een bl[auwe]. schaal (9).

In het Nieuwsblad voor Castricum van donderdag 27 juni 1973 verscheen een verhaal (zie hiernaast) van de hand van pastoor Lambertus Voets over een brand als gevolg van hooibroed waardoor in het voorjaar van 1734 een deel van Baarts boerderij zou zijn afgebrand en er drie koeien zouden zijn omgekomen; door een lening van de kerk – en kerkmeester T.H. Roobeek, die getuige bij zijn doop was – werd hij geholpen; Baert IJpelaan zou het geld in 1745 hebben afgelost hoewel hij toen al acht jaar dood was. Zijn boerderij stond ook niet te Bakkum maar te Castricum en er wordt niets over een brand geciteerd.

In 1974 gaf pastor Lambertus Voets geen inzage in de bron; deze werd 27  juni 2014, veertig jaar later, gevonden in Alkmaar. De hooibroed, de brand en de omgekomen koeien waren er bij bedacht. Gezien het bedrag moet het wel om leningen voor onroerend goed zijn gegaan, die van particulieren werd ontvangen, maar bij de kerk dienden te worden afgelost; het ging dus om een gift aan de kerk met uitstel (10).

Voorin het registerboek van 1734 worden de twee giften vermeld :

[1734] Jan Heerze Roobeek en Antje Theunis Egtelieden hebbe[n] tot het maake[n] en vercieren van den Antaar [=  altaar] gegeven 100 Guldens.

[1734] Claasje Jacobs met haar schoonzoon ende Dogter Cornelis Eijpelaan en Maartje Kuijs same[n] boerende hebben daar 50 Guldens toegegeven met belofte van nog 50 Guldens te sulle[n] geven als het ver...elleft wort verandert.

Het gaat om giften voor de schuilkerk aan de Breedeweg in Castricum. Midden in het boek, voor en na vele lege bladzijden, staan twee notities :

Ick ondergeschreve[n] Baart Aalberse IJpelaan bekenne bij deesen geen de minst eijgendom te hebben aan eene seckere losse Obligatie genegotieert den 1 Meij 1734, loopende ten laste van Jan Jacobse Castricum, en bedraagt vier hondert guldens. maar dat de selve in eijgendom is toebehorende de Rooms-Catholijke gemeente tot Castricum welke de voornoemde penninge heeft uijtgeset Castricum den 29 septemb[er]. 1734 B. Ipelaan.

Ick ondergeschreve[ne] Baart Aalberse IJpelaan bekenne geen de minste eijgendom te hebbe aan eene seckere losse obligatie van drie hondert gulden, genegotiert den elfde maart zeventienhondert vierendertig, loopende ten laste van Pieter Cappetijn: maar dat deselve in eijgendom is toebehoorende de Rooms-Catholijke gemeente tot Castricum: die die penninge[n] den voor noemde Pieter Cappetijn heeft opgeschooten [= voorgeschoten] Castricum den 29 september 1734. B. Ipelaan.
Wij ondergeschreven bekenne[n] bij deesen. Dat deesen Bovenstaan[de] obligatie afgelost is Castricum den 13 februarij 1745.
Johannes Kerkman Pastoor, Jan Maartsz. Kuijl, J.H. Roobeek, kerkmeesters.

Een lening van in totaal 700 gulden was een zéér groot bedrag, en een andere grote transactie ging daaraan vooraf : Impost, Castricum, zonder datum, 1730, «Ontfangen van de Heer [pastoor] Cavellier de xl: pen[ning] wegens coopsom van 800 gulden, ƒ 20,-,-, item de tiende verhog[ing] 2,-,-.», en nogmaals : Impost Castricum, zonder datum, 1731 : «Ontfangen van de Heer [pastoor] Theodorus Kerkckman wegens coopsom van 300:0:0 de somme van ƒ 7,10,0, item de tiende verhog[ing] 0,15,0.

Kinderen van Baert IJpelaan en Trijntje Lants :

1. Agata IJpelaan, gedoopt Castricum, R.K., 3 december (xbris, van decem) 1710, dochter van Baert Alberse IJpelaen en Trijntie Cor[ne]lis Lants doopgetuige Jacob Cornelisse Bruyne, voogd over de moeder bij haar huwelijk, verdere gegevens ontbreken.
2. Albertus IJpelaan, gedoopt Castricum, R.K., 9 september (7bris, van septem) 1712, zoon van Baert Alberse IJpelaen en Trijntie Crelis, doopgetuige Frans Alberse IJpelaen, trouwt Maartje Kool, volgt VII.7.
3. Cornelius IJpelaan, gedoopt Castricum, R.K., 19 november (9bris, van novem) 1714, zoon van Baert IJpelaen en Trijntie Pieters Lants, doopgetuige Trijntie Cornelis Lants, verdere gegevens ontbreken.
4. Engeltie IJpelaan, gedoopt Castricum, R.K., 28 juli 1716, dochter van Baert Alberse IJpelaen en Trijntie Cornelis Lants, doopgetuige Antie Jacobs [Castricum], schoonzuster van de vader, verdere gegevens ontbreken.
5. Anna IJpelaan, gedoopt Castricum, R.K., 30 juli 1719, dochter van Baert Alberse IJpelaen en Trijntie Cornelis, doopgetuige Maretie Jacobs [Castricum], schoonzuster van de vader, waarschijnlijk vroeg overleden.
6. Anna IJpelaan (Aantje), gedoopt Castricum, R.K., 11 januari 1722, dochter van Baert IJpelaen en Trijntie Cornelis Lants, doopgetuige Aefie Jans, trouwt Claes Glorie, volgt VII.8.